VƏFA
Onuncu şəkil

---

Ülkər - Gəl, kimsən?
Əli (içəri girir) - Bahadır!.. (Bahadırla qucaqlaşırlar). Kəndə gedirəm, düşdüm ki, səni görüm.
Bahadır - Çox yaxşı eləmisən. (Onun tərəddüdlərini görür.) Tanış ol, Vəfa, mənim yoldaşım!
Əli - Vəfa bacı, ürəkdən şadam ki, sizi bir yerdə gördüm.
Bahadır - Keç, əl-üzünü yu, yoldan gəlmisən.
Vəfa - Ülkər xala, sən zəhmət çəkmə.
Ülkər - Gəl, ay oğul. (Çıxırlar).
Bahadır - Bu mənim cəbhə yoldaşımdır.
Vəfa - Sənə dediyim, vağzaldakı oğlan, bu özüdür.
Bahadır - O, doğrudan da, dostdur. Çox zaman bizim dostlarımız kölgə kimi, ancaq günəşli gündə bizim yanımızda olur, qaranlığa girdikmi, yox olurlar. Əli ən qaranlıq günümdə mənə dost, yoldaş olmuşdur.
Qapı döyülür.
Minnətov (Daxil olur. Hamı heyrət içində qalır. O, əvvəlcə ürəyini tutur, sonra ağır-ağır Bahadıra yanaşır) - Gəlişim nə qədər qəribə görünsə də, mən şadam. Mən sənin yolunda hər təhqiri götürdüm, Bahadır. (Əlini uzadır).
Bahadır - Siz nə haqla mənə əl uzadırsınız?
Minnətov - Bahadır, mən Vəfanın böyük eşqinə səcdə eləmək üçün gəlmişəm. Ona inan, onu bütün varlığınla sev!
Vəfa - Vətəndaş Minnətov, sizə nə lazımdır?
Minnətov - Heç bir şey. (Ülkər xala daxil olub diqqətlə ona baxır). Sözümü demək üçün ancaq ikicə dəqiqə. (Yenə ürəyini tutur).
Bahadır - Sizin nə sözünüz ola bilər?
Minnətov - Mən Vəfanı bütün imtahanlardan çıxardım. Onun təmiz olduğunu gördüm.
Muğan - Sizin belə zəhmət çəkdiyiniz nə üçündür?
Minnətov (Bahadırı göstərir) - Hamısı onun üçün. İndi məni düşmən bilən, lakin mənim dost deyib, dost qaldığım bir adam üçün. Mən təmiz adımı, namusumu təhlükə altına atıb, Vəfanı sınadım, ağır imtahanlardan keçirdim. O, bu imtahandan mərd çıxdı.
Muğan - Xain xoflu olar. Şükür allaha, Vəfaya nə olmuşdu ki, sən onu sınayasan?
Minnətov - Siz mənə inanmaya bilərsiniz, haqqınız var. Hətta Vəfa mənim dost yolundakı bu fədakarlığımı bir düşmənçilik bilib, indi bir cani kimi məni, bəlkə həbsə də aldırmaq istəyir. Qoy olsun, ziyanı yoxdur. Mən dost yolunda hər şeyə dözərəm.
Vəsfiyyə - Yalandır, inanmayın, yalandır. (Bahadıra yanaşır). Əsgər sənin vağzaldan göndərdiyin məktubu gətirdi. O gün Vəfa evdə yox idi. Mən onu gözləyirdim. Bir əsgər gəlib soruşdu: Vəfa kimdir? Dedim: - Mən. Məktubu mənə verdi. Bir azdan sonra bu Minnətov gəldi. Məktubu görüb götürdü, açıb oxudu. Mənə dedi ki, mən məktubu idarədə Vəfaya verərəm. (Minnətov sakit qulaq asır). Mən sonra bildim ki, o, məktubu öz pomoşnikiynən qəsdən gec göndərib. Ancaq gec idi, məni qorxutdu ki, hamı təqsiri sənin boynuna ataram. Mən də dinmədim, acizlik elədim.
Muğan - O, belə işlərdə mahirdir.
Vəsfiyyə - Vəfanın İntizarnan göndərdiyi məktubu da, bunun tapşırığı ilə Mirzə Pomoşnik dəyişdirdi. Əvvəl mənə təklif elədi, mən boynuma götürmədim.
Minnətov - Bir az artırması var. Ancaq Vəsfiyyə xanımın dedikləri, əsasən, doğrudur. Bütün bunları mən özüm deyəcəkdim. O, bir az tələsdi.
Muğan - Minnətov, sənə kənardan baxan deyər ki, dünyanın ən namuslu adamısan.
Minnətov - Müəllim, haqqınız var. Mən dost yolunda öz namusumu ləkələməkdən belə qorxmadım.
Əli dəsmalla üzünü silə-silə o biri evdən gəlir. O, Minnətovu, Minnətov da onu görmür.
Əli - Su yaman soyuqdur.
Minnətov - Bir zaman gələr. Minnətovun sədaqətinə hamınız inanarsınız.
Əli (Dəsmalı əlinə alır. Birdən Minnətovu görür. Öz-özünə). Deyəsən odur…
Minnətov - Mən cəbhədə olan zaman…
Muğan - Sən, görünür, cəbhədə olanda da adamları sınamaqla məşğul olmusan.
Minnətov - Mən hər yerdə xalqımın adını, şərəfini…
Muğan - Bəs dediyin böhtanlar? Bəs sən demirdinmi: "Azərbaycanlılar vuruşmaq istəmirlər, qorxaqdırlar?"
Bahadır - Böhtan belə adamların silahıdır, müəllim! Buzlu dənizdən tutmuş Qara dəniz sahillərinə qədər bütün cəbhələrdə bizim ellərin doğma balaları vətən torpağını qoruyanda minnətovlar xalqımızın adına belə böhtan yaymaqla öz namussuzluqlarının üstünü örtməyə çalışırdılar. Cəbhələrdə bombaların gurultuları içində: "Vur, qardaş, vur! Yaşasın Azərbaycan!" - deyə irəli atılan el oğullarının səsini onların kar qulağı eşidə bilməzdi. Azərbaycan balalarının qəhrəmanlığını onların kor gözləri görə bilməzdi!
Minnətov - Mən bu təhqirləri də udaram. Mən cəbhədə olanda… Eh…
Əli (üzünü silib qurtarmışdır. O, Minnətova yanaşır. Diqqətlə ona baxır) - Sən cəbhədə olanda. (Bahadıra) Odur, Bahadır, odur!..
Minnətov - Nə deyəcəyəm? Göstərdiyiniz hörmət üçün sağ olun. (Ürəyini tutur). Mən bu xəstə qəlbimlə. (Qapıya yönəlir).
Əli - Tərs kimi də elə qaranlıqdır ki, yazıq yolu azar. Sonra mənzili tapmaz. Şikəst adamsan, mən özüm səni ötürəcəyəm. (Bahadıra) İcazənizlə gedək. (Çıxırlar).
Ülkər - Keçmə namərd körpüsündən,
Qoy aparsın sel səni!

Muğan - Bahadır, İntizar haqqında mən sənin öz dilindən eşitmək istəyirəm.
Bahadır - "Düşmən sağdır, ölmək olmaz!.." onun son sözləri oldu. İntizar gümüş ulduzunu itirəndə, qızıl ulduzunu tapdı.

Səhnə qaranlıqlaşır. Bir az sonra Ülkər pəncərələri açır. Səhərdir. Pəncərələrdən səhərin işığı otağa dolur.
Əli tələsik içəri girir.

Əli - Son xəbəri eşitdinizmi?
Vəfa - Son xəbər?
Əli - Qoşunlarımız bütün cəbhə boyu hücuma keçib. Eşitmirsinizmi? Radiodan verilən zəfər marşı hər tərəfə yayılmışdır.
Muğan - Artıq intiqam saatı vurur.
Bahadır - Dostlar, belə vaxtda evdə oturmaq olarmı? Mən fəryad edən vətən torpağının çağırışına gedirəm.
Vəfa - Bahadır, bərabər gedərik. Mən də səninlə gedəcəyəm. Artıq biz heç bir zaman ayrılmayacağıq. Biz doğma Azərbaycanın şirin nəğmələrini vətənimizin azad torpaqlarında bərabər oxuyacağıq.
Muğan - Bahadır, yuxusuz gecələrdə beşiyini yelləyərək, həm ana, həm ata olduğum İntizarımın nəğməsi qırılan yerlərdə onun intiqamını almağı sənə tapşırıram.
Ülkər - Gedin, balalarım, gedin. Mənim Xasayımın da hayifını alın. Düşməni qovun! Mən sizə bir ana kimi xeyir-dua verirəm. Gedin, faşizmin kökünü yer üzündən silin! Hər gün yola çıxıb sizi gözləyəcəyəm. Düşməni basıb geri qayıdanda mənim Xasayımın qəbrindən mənə bir ovuc torpaq gətirin, onu bağrıma basım, sonra ölüm. Gedin, uğurlar olsun!

1943