VƏFA
Üçüncü şəkil
Muğan - Dünyada namərd dostlar olmasaydı,
düşmənin öhdəsindən gəlmək asan
olardı. Hələ bir de görüm, neçə gündür
sən özün niyə görünmürsən?
Minnətov - İş çoxdur, müəllim,
buyur, bir piyalə.
Muğan - Sağ ol, içən deyiləm.
Vəsfiyyə - Eşitdim İntizarı
da əsgər aparırlar? Doğrudurmu?
Muğan - Özü gedir, könüllü.
Minnətov - Bir dayan, hara gedir, nə olub?
Muğan - Cəbhəyə, sanitarlığa
yazılıb.
Minnətov - Sanitar! Şairə, sanitar?
Muğan - Nə olar ki? Ömrünü
dörd divar arasında keçirib, belə günlərdə
idarədə bitib qalan şairlərdən xalq nə
gözləyə bilər?!
Vəsfiyyə - Şairin xalqnan nə işi,
ay balam? Otursun şerini yazsın. Xanəndələr
də yana-yana onun şerini oxusun, vəssalam.
Minnətov - Yaxşı, müəllim,
lap cəbhəyə gedir də?
Muğan - Bəli, lap cəbhəyə.
Deyir Bahadırın yerini öyrənsəm, onun hissəsinə
gedəcəyəm.
Vəsfiyyə - Hə, bu başqa məsələ.
Muğan - Necə başqa məsələ?
Minnətov - Yəni deyir ki, tanış-biliş,
dost-aşna bir yerdə olsa, yaxşıdır. Bir-birindən
göz olarlar. Deməli, gedir, çox gözəl.
Muğan - Bu nə kitabdır? Deyəsən,
elmi işlə məşğul olursan?
Minnətov - Hə, zad… Əşi, nədir
onun adı… (Kitabın üstünü oxumağa
çalışır).
Muğan (kitabı alaraq) - Nə
barədədir? (Vərəqləyib baxır).
Minnətov - Barəsində ki, belə nədir
o?
Muğan (oxuyur) - Sadovodstvo… Balam,
sənin bağçılıqla nə işin?
Minnətov - Vallah, elə bağban olmaq
yaxşıdır. Heç olmasa, doyunca göy-göyərti
yeyərik. Lap əldən düşdük.
Muğan - Bəli, bizim bu mütəşəkkil
dövlət ticarətinə soxulmuş bəzi qurd-quşu
təmizləsək, onda göy-göyərti də bol
olar. (Vəzir o biri otaqdan gəlir).
Vəsfiyyə - Vallah, adam şokolad-zad
da tapmır. Lap biabırçılıqdır. Mən
"Severnaya Mişka"nı necə sevərdim! Həmişə
Aqusya mənə ondan alardı. Bufetdə üç-dörd
kilo konfetim olmasaydı, dincəlməzdim.
Muğan - Vəsfiyyə xanım, şokoladsız-konfetsiz
keçinmək olar. Ancaq görün bizim başımıza
nə gəlib. Bizim institut bir bostan düzəltmişdi.
İndi məhsul gəlib yerinə çatanda, ortaya bir
şey çıxmır. Hamısını yeyirlər,
mütəşəkkil surətdə yeyirlər. Nə
baxan var, nə qeydinə qalan.
Vəzir - Eh, rəhmətlik oğlu, kim
baxacaq… Elə o məsələni düzəldən
elə düzəldib ki, bir-iki adama çörək pulu
çıxsın.
Muğan - Bəli, indi bizim qrammafon müdirimizə
deyəsən, o saat başlayacaq qəzetlərin baş
məqaləsini sənə əzbərdən oxumağa.
Vəsfiyyə - Heç olmasa, mürəbbə
bişirib satalar. Adama gündə, günaşırı
bir banka verələr. Aqusya Bakuriyanidən balaca almalar
gətirərdi. Necə mürəbbəsi olardı!
Baxanda adamın ağzının suyu axardı.
Vəzir - Bəli, bəli, yemişəm,
yemişəm…
Minnətov - Hələ bu harasıdır,
daha da pis olacaq. Muğan müəllim, mən elə
dost-aşnaya deyirəm, ehtiyat görmək, qara günə
saxlamaq lazımdır.
Muğan - Yox, bu, namusdan deyil. Mən belə
şey eləyə bilmərəm. Ehtiyat? Yox… Buna mənim
vicdanım yol verməz. Xalq necə, mən də elə.
Ancaq bu qrammafonlar ağzını açıb insan kimi
danışsa, öz özünü, öz fikrini deyib,
öz başı ilə işləsə, işlər
düzələr. Çünki axı varımızdır.
Yox, olmasa, deyərsən ki, - bəli, yoxdur. Var, amma ora-bura
soxulmuş beş-on julik-mulik qoymur ortaya çıxsın.
Vəzir - Var, vermirlər, bu daha pis!
Minnətov - Eh, rəhmətlik oğlu,
sən nə qoyub, nə axtarırsan! Məsələ
kökündədir, ağac kökündən çürüyüb,
kökündən…
Muğan (ciddi) - Yox, aşna, bu çox
qəliz oldu, sən dərindən baltalayırsan.
Minnətov (təşvişlə)
- Ay Muğan müəllim, sən də inandın ki,
mən doğrudan belə düşünürəm,
vay səni! Ha…ha…ha… Əşi, buyur, bir badə nuş
elə!
Muğan - Sağ ol. Dedim içən deyiləm.
Minnətov - Müəllim, elə Vəsfiyyə
də özgəsi deyil, keçib. Müəllim, bilirsən
ki, mən bir adama yaxşılıq eləyəndə,
elə bil dünyanı mənə bağışlayırlar.
M.Pomoşnik - Niyə, müəllim özü
səni tanımırmı? Sizin əziz canınızçün,
gündə azı bir əlli adam elə Balağadan
razılıq eləyir. Kişi cümlə qayğıdır,
cümlə qayğı…
Minnətov - Müəllim, bilirsən ki,
Vəfa hələ cavandır. Bu dünyanın üzünü-astarını
yaxşı tanımır. Dünyada yaxşılıq
qalacaq, vallah…
Zeynəboğlu (birdən içəri
soxulur) - Balağa, Vəzir, aman günüdür!
M.Pomoşnik - Nə var, Zeynəboğlu,
nə başılovlu gəlmisən?
Zeynəboğlu - Apardılar, güllələyəcəklər,
aman günüdür.
Minnətov - Sən nə danışırsan?
Kimi apardılar, kim güllələyəcək?
Zeynəboğlu (Muğana baxıb tərəddüd
edir) - Necə kimi?
M.Pomoşnik - (him eləyir ki, danışma)
- Bir az sakit ol görək.
Zeynəboğlu - Əşi, nə sakit
ol? Belə müsibət olar? Bir ətək pul tökmüşəm.
Vəzir - Zeynəboğlu, bir əyləş
görək, iş adam başına gələr, ölməmişik
ki…
Zeynəboğlu - Vəzir, mən ölüm,
başımı yastığa qoyma. Bıçaq sümüyə
dayanıb.
Minnətov - Yaman qalmaqal saldın ha… Görən
də deyir, bütün günah bizdədir.
Zeynəboğlu - Balağa, daha keçə
bilməyəcəyəm. Bu, qardaşdır, zarafat deyil.
Vəzir - Əşi, Hər sözün
bir yeri var, axı… Sən ağlı başında adamsan.
Zeynəboğlu - Yaxşı, Vəzir, gedirəm. Ancaq sonra məni qınamayın ha…Sabah onu düz davaya aparırlar.
Minnətov (M.Pomoşnikə göz vurur)
- Düzələr!
M.Pomoşnik - Bəri gəl, bəri gəl.
Sən lap avamlıq eləyirsən.
Minnətov - Muğan müəllim… Mən
cəbhədə olanda, bir də görürdün belə…
Eh… Əşi, gördün, sən allah, dünyada əcəb
axmaq adamlar var!
Muğan (diqqətlə əvvəl
Balağaya, sonra da Vəzirə, M.Pomoşnikə baxır)
- Belə axmaqlar var, ancaq binamuslar, qurumsaqlar da var. (Gedir).
Pərdə